به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، به گفته معاون امور جنگل سازمان منابع‌طبیعی و آبخیزداری کشور کانون اصلی و مهم طغیان این آفت استان کهگیلویه و بویراحمد است اما دیگر استان‌های زاگرسی هم شاهد ظهور پروانه سفید برگخوار هستند.
آن طور که متولیان امر می‌گویند، مبارزه با این آفت نیاز به زمان مناسب داشته و در چند مرحله انجام خواهد شد. بنابراین اقدامات کنترلی آفت نوعی نوشدارو بعد از مرگ سهراب است چرا که آفت تا اسفند که لاروها تشکیل می‌شود و زمان مناسب برای کنترل فرا می‌رسد، دخل جنگل‌ها را آورده‌اند. به گفته هادی کیادلیری رئیس دانشکده منابع‌طبیعی و محیط زیست راه مقابله با این آفت پایش جنگل‌ها، شناسایی دلایل طغیان آفت و رفع آنها و مبارزه در کانون است زیرا در غیر این صورت، مبارزه با آفت طغیان کرده کار بسیار دشواری خواهد بود.
نخستین گزارش‌های طغیان پروانه سفید برگخوار بلوط از استان کهگیلویه و بویراحمد مخابره شد. فعالان محیط زیست تصاویری آخرالزمانی از زرد شدن برگ درختان بلوط این استان در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند. تصاویر پروانه‌های سفیدی که سراسر تنه درختان بلوط را پوشانده و مشغول تغذیه از آن بودند، تصویری که هر بیننده‌ای را نگران حال جنگل می‌کند. این آفت بجز کهگیلویه وبویراحمد در فارس، کردستان، خوزستان و لرستان هم گزارش شده است اما چرا شاهد طغیان آن در جنگل‌های زاگرس هستیم و آیا راه مقابله با این آفت وجود ندارد؟
پایش جنگل، حلقه فراموش‌شده
هادی کیادلیری رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم و تحقیقات در باره راهکارهای مقابله با آفت برگخوار بلوط به «ایران» می‌گوید: باید جنگل قبل از شیوع آفت پایش می‌شد و به محض اینکه آفت را مشاهده می‌کردند، در کانون مقابله می‌کردند. ما برای آفات و بیماری‌ها به برنامه مدیریت نیاز داریم نه اینکه صرفاً عملیات سرکوب و کنترل کردن را در دستور کار داشته باشیم. بارها اعلام کرده‌ایم که طغیان آفات یک روند است. بنابراین باید بدانید که چرا آفات و بیماری‌ها در هر منطقه طغیان می‌کند.دلایل طغیان باید شناسایی شود و از بین برود.
به گفته وی، امکان استفاده از کنترل‌کننده بیولوژیک BT در کل عرصه جنگلی وجود ندارد زیرا این ترکیب خیلی خطرناک است و بقیه حشرات را از بین می‌برد. ضمن اینکه از این کنترل کننده بیولوژیک در یک زمان خاص می‌توان استفاده کرد و همواره نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم.
او می‌گوید: قاچاق چوب بسیار کار بدی است و همه درباره آن حساس هستند اما کل قاچاق چوب از جنگل به 10 هزار متر مکعب هم نمی‌رسد در حالی که ما وقتی میزان خسارات یک آفت را بررسی کردیم، دریافتیم در هر هکتار حدوداً دو متر مکعب یعنی به اندازه رویش جنگل، کاهش تولید ایجاد می‌شود. این میزان را اگر در یک سطح محاسبه کنیم، یک آفت می‌تواند 40 تا 50 هزار متر مکعب از رویشگاه جنگلی را کاهش دهد.
وظیفه کنترل سلامت جنگل برعهده کیست؟
در گذشته جنگلبانان افراد خبره‌ای بودند که علاوه بر حفاظت فیزیکی، مسئولیت کنترل سلامت جنگل را هم به عهده داشتند. این روزها وظیفه یگان حفاظت فقط معطوف به مقابله با تصرفات است اما وظیفه کنترل سلامت جنگل به عهده کیست و آیا یگان حفاظت در این رابطه فعال است؟ کیادلیری در پاسخ می‌گوید: معاونت حفاظت بخش گیاه پزشکی دارد و باید پایش جنگل را انجام دهد اما این بخش نیرو در اختیار ندارد که به عرصه برود. از لحاظ بودجه و کارشناس دستشان خالی است و کسی به این بخش‌ها اهمیت نمی‌دهد.
کیادلیری تأکید می‌کند: سازمان‌های اجرایی باید یک برنامه مدیریتی برای آفات داشته باشند و در این برنامه استراتژی بلند مدت و کوتاه مدت تعریف شود تا بر اساس آن جنگل پایش شود.او یادآور می‌شود: آفت برگخوار بلوط امروز طغیان کرده است و صددرصد بعداً آفت دیگری طغیان می‌کند. تمام سایت‌های ما ضعیف شده‌اند و روز به روز به خاطر تغییر پارامترهای اقلیمی مثل گرما، کمبود باران و خشکی قطعاً شاهد طغیان بیشتر آفات خواهیم بود. در زاگرس 20 تا 30 سال است که درگیر آفت برگخوار هستیم و اگر جلوی این آفت گرفته نشود، زمینه را برای طغیان آفات چوبخوار و مرگ قطعی درختان آماده می‌کند.
بر هم خوردن تعادل اکولوژیکی زاگرس
نقی شعبانیان معاون امور جنگل عوامل انسانی چون شخم زیرآشکوب و سایر دخالت‌ها را عامل بر هم زدن تعادل اکولوژیکی و زیستی جنگل‌های زاگرس می‌داند که در نهایت زمینه ظهور این حشره را در سه دهه اخیر فراهم کرده است. این آفت عملاً آسیب اکولوژیکی و اقتصادی به جنگل‌های زاگرس وارد کرده است.
شعبانیان، مبارزه با آفت برگخوار بلوط را به خاطر اینکه چند نسل دارد، سختتر از مبارزه با جوانه‌خوار بلوط می‌داند و می‌گوید:«زمان مناسب مبارزه با این آفت، وقتی است که حشره در حالت لارو است و بسته به دمای محیط، از نیمه اسفند تا اردیبهشت در مناطق مختلف می‌توان حشره را به‌صورت لارو مشاهده کرد.»
تدوین برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای نجات زاگرس شعبانیان از تدوین برنامه کوتاه مدت، میان‌مدت و بلند مدت برای نجات جنگل‌های زاگرس خبر می‌دهد.او برنامه کوتاه مدت برای مقابله با آفت برگخوار بلوط را کنترل کانون طغیان حشره از طریق محلول پاشی اعلام می‌کند و به این نکته اشاره دارد که آفت جزء مهمی از حلقه زنجیره غذایی بوم سازگان است و به همین خاطر نمی‌توانیم این حلقه را به طور کامل حذف کنیم.
شعبانیان با اشاره به اینکه در جنگل مجاز به استفاده از سموم شیمیایی نیستیم، استفاده از سم کم خطر BT را یکی از راه‌های مقابله با آفت می‌داند اما بر این باور است که این محلول بیولوژیک روی سایر حشرات اثر دارد، بنابراین نمی‌توان هر سال از آن استفاده کرد.هرچند کارشناسان بسیاری به استفاده از BT اعتراض کرده و خواستار توقف محلول‌پاشی از سوی سازمان منابع طبیعی کشور شده‌اند.به گفته او برنامه میان مدت برای کنترل آفت تلاش برای جوان‌سازی جنگل و کاشت 100 اصله نهال در هکتار است.
زیرا جنگل پیر مستعد بیماری است و با کاشت 600 میلیون اصله نهال در 6 میلیون هکتار جنگل زاگرس طی پنج تا 10 سال این اکوسیستم جوان می‌شود.معاون امور جنگل می‌گوید: 600 میلیون اصله نهال یا از طریق کشت مستقیم، یا بذرکاری یا حفاظت از نهال‌های قبلی در جنگل مستقر خواهد شد و برای اجرای این پروژه حداقل 30 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.شعبانیان برنامه بلند مدت سازمان متبوعش برای نجات جنگل‌های زاگرس را ایجاد تعادل اکولوژیکی و زیستی از طریق پایش جنگل و رفع نقص‌های اکوسیستم اعلام می‌کند.
60 هزار هکتار جنگل کهگیلویه درگیر آفت
سعید جاویدبخت مدیر کل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد نیز درباره آفت برگخوار بلوط، می‌گوید: بر اساس بررسی‌های انجام شده، حدود 60 هزار هکتار از سطح جنگل‌های استان درگیر آفت شده است. سطح کل جنگل‌های استان 876 هزار هکتار است و این جنگل‌ها، 55 درصد وسعت استان را پوشانده است.
جاویدبخت، خشکسالی را یکی از عوامل مؤثر در طغیان آفت و کاهش مقاومت درختان معرفی کرده و گرد و غبارهایی که مانع تنفس درخت می‌شود به همراه شخم زیرآشکوب و بهره‌برداری از جنگل را عواملی معرفی می‌کند که سبب می‌شوند آفت‌کش‌های طبیعی از بین رفته و آفت برگخوار طغیان کند.
او درباره آفت‌کش‌های طبیعی بیان می‌کند: انواع پرندگان و خزندگان در گروه آفت‌کش‌های طبیعی بودند و با این آفت مقابله می‌کردند اما به‌دلیل دستکاری در طبیعت و استفاده از سموم دفع نباتی در باغ‌های مرکبات، این دشمنان طبیعی از بین رفته‌اند و آفت حالت طغیانی پیدا کرده است.
به گفته او، آفت برگخوار سفید بلوط که طغیانی شده است، بیش از 23 هزار اصله درخت را درگیر کرده است و این آفت فقط برگ بلوط را نشانه رفته است.
نظر شما